Mία ενιαία διαδικασία, αλλά σε τέσσερα στάδια και μακρά διάρκεια, προβλέπει το σχέδιο λύσης για το Μακεδονικό που έχει μπει στο τραπέζι μεταξύ Αθήνας, Σκοπίων αλλά και ΟΗΕ – ένα σχέδιο, που έχει ως αφετηρία και όχι ως τελικό σταθμό την σύνοδο του ΝΑΤΟ τον Ιούλιο.
Ο καταλύτης για να αρχίσει να ξεδιπλώνεται αυτή η διαδικασία είναι το σχέδιο διεθνούς συμφώνου το οποίο προανήγγειλε χθες το βράδυ, στην συνέντευξή του στην ΕΡΤ, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς και το οποίο πρόκειται να προυσιάσει η ελληνική κυβέρνηση εντός του Φεβρουαρίου.
Το σύμφωνο θα περιλαμβάνει σε επτά εδάφια όλα τα καίρια ζητήματα – αλυτρωτισμό, ονομασία, erga omnes – και στόχος είναι να αποτελέσει την βάση συμφωνίας με την πΓΔΜ και, εν τέλει, τη μετατροπή του σε διεθνή συνθήκη που θα υπγράψουν οι δύο χώρες. Βάσει αυτής της συνθήκης, εάν όλα εξελιχθούν ομαλά και κατά το θετικό σενάριο, η πΓΔΜ θα προσκληθεί για ενταξιακές διαπραγματεύσεις στο ΝΑΤΟ τον Ιούλιο αλλά δεν θα ενταχθεί έως ότου αλλάξει τα αλυτρωτικά άρθρα του συντάγματος και εκπληρώσει όλες τις υπόλοιπες υποχρεώσεις που θα απορρέουν από το σύμφωνο.
Κατά τις πληροφορίες, ο οδικός χάρτης που συζητείται στη βάση αυτού του σχεδιασμού, έχει ακριβώς ως πρώτο στάδιο την πρόσκληση της πΓΔΜ από το ΝΑΤΟ. Το δεύτερο στάδιο θα είναι η άρση του αλυτρωτισμού μέσα από τις αλλαγές στο σύνταγμα, το τρίτο η επικύρωση της σύνθετης ονομασίας erga omnes και το τέταρτο και τελευταίο η ένταξη της γειτονικής χώρας στην βορειοατλαντική συμμαχία.
Οι χειρισμοί Ζάεφ
Πρόκειται προφανώς για μια διαδικασία που δεν θα είναι σύντομη, ενώ στον σχεδιασμό της έχουν προσμετρηθει, κατά τις πληροφορίες, και τα πολιτικά εμπόδια που καλείται να υπερβεί ο πρωθυπουργός της πΓΔΜ Ζόραν Ζάεφ προκειμένου να περάσει τις αλλαγές στο σύνταγμα.
Εδώ, δεν είναι τυχαία η χθεσινή επισήμανση Κοτζιά ότι η κυβέρνηση Ζάεφ δεν διαθέτει αυτή τη στιγμή την απαιτούμενη πλειοψηφία των δύο τρίτων στην Βουλή για να περάσει την συνταγματική αναθεώρηση. Την δική της σημασία έχει επίσης και η έτερη επισήμανση του υπουργού Εξωτερικών ότι στις περισσότερες χώρες οι συνταγματικές αλλαγές δεν είναι μια εφάπαξ κοινοβουλευτική διαδικασία, αλλά έχουν ως πρώτο στάδιο την έναρξη της αναθεώρηση – συνήθως, με διαφροετική και μικρότερη πλειοψηφία από εκείνη που απαιτείται για την κύρωση του αναθεωρημένου συντάγματος.
Σύμφωνα με πληροφορίες, άλλωστε, από την πλευρά Ζάεφ εξετάζεται και το ενδεχόμενο προσφυγής σε εκλογές τον επόμενο χρόνο και σε συγκυρία που η μετριοπαθής κυβέρνηση των Σκοπίων θεωρεί ότι θα έχει την δυνατότητα να αυξήσει την κοινοβουλευτική της πλειοψηφία.
Ο οδικός αυτός χάρτης αναμένεται να συζητηθεί με περισσότερες λεπτομέρειες τόσο στις επαφές που έχει, σήμερα και αύριο, σε Αθήνα και Σκόπια ο ειδικός μεσολαβητής του ΟΗΕ Μάθιου Νίμιτς, όσο – και κυρίως – στις επόμενες διμερεις συναντήσεις ανάμεσα στους υπουργούς Εξωτερικών των δύο χωρών.
Το όνομα
Σε ό,τι αφορά το ονοματολογικό, έχει φύγει εντελώς πλέον από το τραπέζι η μία από τις 5 προτάσεις Νίμιτς, το “Δημοκρατία της Μακεδονίας (Σκόπια)”, και μεταξύ των άλλων τεσσάρων οι δύο που έχουν, κατά σειρά, προβάδισμα φέρονται να είναι το “Νέα Μακεδονία” (Nova Makedonija) και το “Ανω Μακεδονία” (Gorna Makedonija), πάντοτε στην σλαβική γραφή για όλες τις χρήσεις (erga omnes), και στην ιδανική περίπτωση για την Ελλάδα, σε ενιαία γραφή (δηλαδή: Novamakedonija ή Gornamakedonija). Και ο Νίκος Κοτζιάς, άλλωστε, τόνισε χθες πως είναι κρίσιμο το ποιό επίθετο θα επιλεγεί για τον προσδιορισμό, το εάν το όνομα θα αποτελείται από μία ενιαία λέξη και αν θα είναι αμετάφραστο.
Σε σχέση με την άρση του αλυτρωτισμού, ο υπουργός Εξωτερικών τόνισε επίσης ότι το βασικό ζητούμενο είναι η αναθεώρηση του προοιμίου του και δύο άρθρων του συντάγματος της πΓΔΜ. Το προοίμιο αναφέρεται σε “Μακεδονικό” λαό και τα δύο άρθρα, κατά τις πληροφορίες, έχουν να κάνουν με την υπηκοότητα και την γλώσσα.
