Το θέμα της διαχείρισης στερεών αποβλήτων είναι το μεγαλύτερο περιβαλλοντικό πρόβλημα της χώρας.
Σήμερα συζητάμε για το ζήτημα της διαχείρισης των απορριμμάτων στην Αττική. Για ένα ζήτημα που σήμερα, έν έτη 2015, για τη συντριπτική πλειοψηφία των ευρωπαϊκών χωρών, των ευρωπαϊκών περιφερειών, των δήμων και των κοινοτήτων, θεωρείται, αν όχι οριστικά λυμένο, τουλάχιστον σε μεγάλο βαθμό οριστικά δρομολογημένο σε μια σύγχρονη, περιβαλλοντική, υπέρ των πολιτών κατεύθυνση.
Το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) που είναι προς διαβούλευση από την σημερινή κυβέρνηση καθορίζει τη στρατηγική, τις πολιτικές και τους στόχους για τη διαχείριση των αποβλήτων σε εθνικό επίπεδο.
Συμπυκνώνει τη ριζικά διαφορετική πολιτική αντίληψη της νέας διακυβέρνησης προς ένα νέο μοντέλο διαχείρισης αποβλήτων σύγχρονο και φιλικό στο περιβάλλον με άξονες προτεραιότητας την αποκέντρωση των δραστηριοτήτων σε δημοτικό επίπεδο και την αναβάθμιση του ρόλου των δήμων στη διαχείριση αποβλήτων και στην ανακύκλωση, τη μικρή κλίμακα των μονάδων επεξεργασίας, την ενθάρρυνση της κοινωνικής συμμετοχής, την προωθημένη και φιλόδοξη στοχοθεσία των ανώτερων μορφών διαχείρισης και κυρίως την διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα.
Η σημερινή συζήτηση- διαβούλευση για την διαχείριση στερεών αποβλήτων είναι σημαντικότατη δράση της περιφέρειας Αττικής και φυσικά η σημαντική και επιβεβλημένη συμμετοχή του Δήμου μας επιβεβλημένη. Είναι αρχή μιας μεγάλης προσπάθειας που πρέπει να πετύχει και πρέπει να έχει την πλήρη υποστήριξη και συμμετοχή
Το θέμα της διαχείρισης απορριμμάτων στην Ελλάδα έχει ξεκινήσει από την δεκαετία του 90 με διαλογή στην πηγή, συμμετοχή των πολιτών. Δυστυχώς παραμένει σε υποτυπώδη κατάσταση έως και σήμερα.
Δεκάδες εκατομμύρια ξοδεύτηκαν κάδοι, φυλλάδια, μελέτες, ημερίδες κλπ και σήμερα ξεκινάμε σχεδόν από την αρχή.
Σε μια Ελλάδα, η οποία θάβει το 81% των αστικών στερεών αποβλήτων της (ΑΣΑ), σύμφωνα με τα ωραιοποιημένα στοιχεία, ήταν ζήτημα χρόνου το να ξεσπάσουν περιστατικά οξείας κρίσης, σε πολλές περιοχές (Πελοπόννησος, Ηλεία, Στερεά, Αν. Μακεδονία και Θράκη, νησιά κλπ.). Και εκεί που υπάρχουν οι χώροι ταφής, ο ένας μετά τον άλλο γεμίζουν. Και η δημιουργία νέων δεν είναι τόσο εύκολη υπόθεση, αφού κανείς δεν τους θέλει κοντά του.
Ο ΧΥΤΑ Φυλής έχει 2 χρόνια ζωής και άρα απαιτούνται δράσεις εδώ και τώρα.
Πρόστιμα για χωματερές
Τον Οκτώβριο του 2005 η Ελλάδα καταδικάσθηκε από το Δικαστήριο Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων για τη διάθεση αστικών αποβλήτων σε Χώρους Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Αποβλήτων (ΧΑΔΑ) (1128 ενεργοί ΧΑΔΑ) και έδωσε προθεσμία για την αποκατάστασή τους έως το τέλος του 2008.
Τον Απρίλιο του 2009 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κίνησε προδικαστική διαδικασία για επιβολή χρηματικών κυρώσεων και τον Ιούνιο του 2013 ανακοινώθηκε η εκ νέου παραπομπή της χώρας λόγω μη συμμόρφωσης με την απόφαση του 2005. Η εκδίκαση της υπόθεσης έγινε τον Ιούνιο του 2014 τη μέρα της εκδίκασης υπήρχαν συνολικά 293 Χώρους Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Αποβλήτων ΧΑΔΑ (70 ενεργοί και 223 ανενεργοί).
Με την καταδικαστική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου που εκδόθηκε 2-12-2014 επιβλήθηκαν υπέρογκα πρόστιμα που ήταν 10.000.000€ εφάπαξ και 14.520.000 € ανά εξάμηνο, δηλαδή από τις 2 Ιουνίου (χθες) θα επιβάλλεται, ανά εξάμηνο, πρόστιμο για μεν τους ενεργούς 80.000 € και για τους ανενεργούς 40.000 € έως ότου, αποδεδειγμένα, αποκατασταθούν.
ΤΙ ΕΚΑΝΕ Η ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΕΠΙ ΣΓΟΥΡΟΥ
Για την περιφέρειά μας η προηγούμενη διοίκηση ΣΓΟΥΡΟΥ και το εργολαβικό λόμπυ ήταν ξεκάθαροι προσπάθησε να λύσει το πρόβλημα Το μοντέλο αυτό στηρίζεται στη λογική της πλήρους ιδιωτικοποίησης της διαχείρισης των απορριμμάτων και εκφράστηκε με την απόπειρα της προηγούμενης κυβέρνησης να υλοποιήσει ένα εκτεταμένο σχέδιο δημοπράτησης φαραωνικών μονάδων επεξεργασίας, με τη μέθοδο της σύμπραξης δημόσιου - ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ). Με συνέπεια την ιδιωτικοποίηση της αποκομιδής με ό,τι συνεπάγεται για τα δημοτικά τέλη και φυσικά την καταστροφή του περιβάλλοντος. Ένα μοντέλο με αποχή από συμμετοχή – ευαισθητοποίηση και δράση των πολιτών σε όφελος μόνο εργολαβικών συμφερόντων και ημέτερων.
Το εναλλακτικό μοντέλο διαχείρισης των απορριμμάτων που ξεκινά η Περιφέρεια Αττικής είναι ένα στοίχημα που αφορά σε όλη την κοινωνία.
Η Περιφέρεια, οι Δήμοι και οι τοπικές κοινωνίες θα αναμετρηθούν με το κορυφαίο πρόβλημα της πρωτεύουσας και πρέπει να βγουν νικητές.
Την υλοποίηση δηλαδή ενός νέου μοντέλου διαχείρισης των απορριμμάτων, με έμφαση στην ενεργό συμμετοχή και τη συνεργασία των δήμων, προς όφελος του πολίτη και του περιβάλλοντος.
Ο ΧΥΤΑ Φυλής έχει 2 χρόνια ζωής και άρα απαιτούνται δράσεις εδώ και τώρα.
Η παράταξη του ΜΕΤΕΧΩ έχει σαν βασικό πυλώνα στο πρόγραμμα του ένα εναλλακτικό μοντέλο διαχείρισης και αξιοποίησης των απορριμμάτων, σύγχρονο, φιλικό στο περιβάλλον που να διευκολύνει τους δημότες. Ένα μοντέλο που στηρίζεται Διαχείριση των απορριμμάτων με ένα μοντέλο σύγχρονο και φιλικό στο περιβάλλον. Εφαρμογή του κύκλου (διαχωρισμός στην πηγή, ανάκτηση υλικών, ανακύκλωση, κομποστοποίηση, αξιοποίηση, ταφή υπολειμμάτων) με άξονες προτεραιότητας την αποκέντρωση των δραστηριοτήτων, τη μικρή κλίμακα, την ενθάρρυνση της κοινωνικής συμμετοχής, την αξιοποίηση του εγχώριου παραγωγικού δυναμικού και τη διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα της διαχείρισης. Με την δημιουργία πράσινων σημείων στο Δήμο μας.
Στηρίζουμε και συμμετέχουμε στο κάλεσμα και στην προσπάθεια που εχει ενταχθεί ο Δήμος μας που αφορά την ποιότητα της δικής μας ζωής και των παιδιών μας.
ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΛΥΣΟΥΜΕ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
Α. ΝΟΜΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ
- Όπως οι συμβάσεις με Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης οι μπλέ κάδοι θα είναι συμπληρωματικοί; Ή θα καταργηθούν, και πως θα λυθούν ή τροποποιηθούν οι συμβάσεις που έχουν ήδη γίνει;
- Οι Δήμοι απευθείας θα διαθέτουν (πωλούν) τα ανακυκλώσιμα υλικά; και πως θα λυθεί το νομικό ζήτημα της απευθείας διάθεσης αφου δεν μπορούν σήμερα;;
- Η διάθεση από τον σταθμό μεταφόρτωσης θα γίνει από την Περιφέρεια και με ποια διαδικασία;
- Ο Δήμος Αγίου Δημητρίου εφαρμόζει προγράμματα ανακύκλωσης και συνεργάζεται με:
- την ΕΕΑΑ Α.Ε. για τα απόβλητα συσκευασίας,
- την Ανακύκλωση Συσκευών ΑΕ για τα απόβλητα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού (ΑΗΗΕ),
- την ΑΦΗΣ ΑΕ για τα απόβλητα ηλεκτρικών στηλών,
- την ΕΔΟΕ για τα οχήματα τέλους κύκλου ζωής,
- την ΕΝ.ΔΙ.Α.Λ.Ε. Α.Ε. (πρώην ΕΛΤΕΠΕ) για τα απόβλητα λιπαντικών ελαίων και
- την ECOELASTIKA AE για τα μεταχειρισμένα ελαστικά οχημάτων.
Η συνεργασία με τους παραπάνω φορείς, θα είναι συμπληρωματική διαδικασία;
ΕΙΝΑΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΛΥΘΟΥΝ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ ΤΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ.
Β. ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ – ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗ
Θεωρώ ότι κομβικό σημείο είναι η διαρκής και εμπεριστατωμένη ενημέρωση πολιτών στα πρακτικά σημεία. Σχέδιο ενημέρωση στα σχολεία στους συλλόγους και στις υπηρεσίες. Συνελεύσεις – ενημέρωσης ανά γειτονιά. Εθελοντές στην συμμετοχή (τα σχολεία οι δάσκαλοι και καθηγητές μπορούν να έχουν σημαντικό ρόλο). Σχεδιασμό δρομολογίων οχημάτων που θα παίρνουν τα ανακυκλώσιμα και πληρη γνώση τους από τους δημότες. Να θεσμοθετήσουμε κίνητρα σε δημότες ανταποδοτικού χαρακτήρα πχ εξοπλισμός σε σχολεία, ΚΑΠΗ κλπ δηλ. οι δημότες να έχουν εικόνα της ανακύκλωσης και των οικονομικών στοιχείων.
Γ. ΕΙΔΟΣ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ
Σύμφωνα με την μελέτη του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου:
Η ποσότητα των παραγόμενων αστικών στερεών αποβλήτων στον Δήμο μας ανέρχεται 22.100 tn ΑΣΑ ανά έτος. Δεν έχουμε στοιχεία για την σύσταση το ποσοστό ανά κατηγορία ανακυκλώσιμων και βασιζόμαστε σε γενικά στοιχεία.
1.350 - 1.800 τόνους κλαδεμάτων ετησίως
Ακόμη, ο Δήμος συλλέγει ογκώδη αντικείμενα 18 m3 ημερησίως, 3.300 τόνους/ετος (4) λαϊκές αγορές 500 τόνοι οργανικών ετησίως.
Όσον αφορά στην ανακύκλωση δημοτικών οχημάτων, το έτος 2011 παραδόθηκαν 4 απορριμματοφόρα, 1 σάρωθρο και 1 δίκυκλο, το έτος 2013 παραδόθηκαν 1 δίκυκλο, 2 φορτηγά, 1 σάρωθρο και 1 επιβατικό και το έτος 2014 παραδόθηκαν 2 επιβατικά, ενώ 3 απορριμματοφόρα, 2 σάρωθρα και 1 εκσκαφέας-φορτωτής είναι προς απόσυρση. Επίσης, κατά το έτος 2013 παραδόθηκαν για ανακύκλωση 200 lt ορυκτέλαια, τα απόβλητα συσσωρευτών και 40 τεμάχια χρησιμοποιημένα ελαστικά τα οποία προήλθαν από οχήματα
Ο Δήμος Αγίου Δημητρίου παρέδωσε στην Ανακύκλωση Συσκευών ΑΕ 1.410 kg ΑΗΗΕ το έτος 2012, 952 kg το έτος 2013 και 140 kg από 01/01/2014 έως 30/06/2014.
Έχουμε ήδη κάνει ως Δήμος έναρξη σε αρκετά ανακυκλώσιμα αλλά μικρή ενημέρωση και συμμετοχή. Για το 2013 συλλέχθηκαν 1.695 τόνους δηλαδή το 5,5% του συνόλου των παραγόμενων αστικών αποβλήτων
Ο Δήμος Αγίου Δημητρίου έχει ήδη οργανώσει πρόγραμμα οικιακής κομποστοποίησης οργανικών αποβλήτων και έχει μοιράσει κάδους σε 356 νοικοκυριά του δήμου. Τα αποτελέσματα είναι θετικά και υπάρχει εμπειρία.
Το συνολικό κόστος για τη διαχείριση των αποβλήτων του Δήμου Αγίου Δημητρίου το έτος 2013 ανήλθε σε 7.300.900,00 €, συμπεριλαμβανομένων των αμοιβών του προσωπικού
Τα έσοδα του Δήμου Αγίου Δημητρίου από τις παρεχόμενες υπηρεσίες καθαριότητας και ηλεκτροφωτισμού το έτος 2013 ανήλθαν σε 7.146.651,49 €.
Άρα θα πρέπει να σχεδιάσουμε τι υλικά θα ανακυκλώσουμε και αν θα έχουμε επέκταση του προγράμματος και σε άλλα υλικά στην πορεία.
Π.χ. χαρτί - γυαλί - αλουμίνιο - μπαταρίες- ελαστικά- ηλ. συσκευές - λαμπτήρες - οργανικά – σίδηρο,παραγωγή κομπόστ (λαϊκές, κούρεμα γκαζόν κλπ).
Δ. ΣΗΜΕΙΑ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ ΥΛΙΚΩΝ
- Σημεία ειδικού ενδιαφέροντος που θα είναι υποχρεωτική συλλογή: Σχολεία- Νηπιαγωγεία – παιδικοί σταθμοί – ΚΑΠΗ- ΚΕΠ- Δημαρχείο- Τράπεζες- Σούπερ Μάρκετ- λαϊκές αγορές (ανά συχνότητα) – σύλλογοι αθλητικοί, κατασκηνωτικό κέντρο κλπ
- Δημιουργία πράσινων σημείων. Προσβάσιμα σε όλους αρκετά. Τι απαιτείται σε εξοπλισμό , ανθρώπινο δυναμικό, συντήρηση τους. Οργάνωση σημείων σε υπηρεσίες και σχολεία και επιχειρήσεις κλπ). Σχεδιασμό για το σταθμού μεταφόρτωσης σε συνεργασία με τους Δήμους και το τι απαιτείται.
Θεωρώντας ότι η αρχή είναι το ημιση του παντός στηρίζουμε και συμμετέχουμε ενεργά στην προσπάθεια αλλά θεωρούμε ότι πρέπει πριν ξεκινήσουμε να έχουν λυθεί όλα τα διαδικαστικά και ουσιαστικά ζητήματα και φυσικά κεντρικό πυλώνα αποτελεί η διαρκής ενημέρωση και συμμετοχή των δημοτών.
